15.7.2019 tarih ve 30832 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7183 sayılı TÜRKİYE TURİZM TANITIM VE GELİŞTİRME AJANSI HAKKINDA KANUN ile Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı kurulmuş olup; Ajansın kuruluş amaçlarının gerçekleştirilmesi ve faaliyetlerin finansmanında kullanılmak üzere 1 Ekim 2019 tarihinden itibaren “turizm payı” alınması uygulamasına başlanılmıştı.
2 Kasım 2019 tarih ve 30936 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TURİZM PAYI BEYANNAMESİ GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 1)’de 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun gereğince alınacak turizm payının beyanı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Bu açıklamaların kısa bir özeti yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
A – Turizm payının mükellefi
Turizm payını ödemekle yükümlü olan kişiler aşağıdaki gibidir.
⎯ Bileşik tesisler: Kültür ve Turizm Bakanlığı (Bakanlık) tarafından düzenlenen kısmi turizm işletmesi veya turizm işletmesi belgesiyle faaliyette bulunan turizm kentleri, turizm kompleksleri ve tatil merkezleri,
⎯ Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesisleri: Bakanlıktan kısmi turizm işletmesi belgesi ve turizm işletmesi belgesi alan müstakil 1. ve 2. sınıf lokantalar, lüks lokanta, özel yeme-içme tesisleri, gastronomi tesisleri, müstakil eğlence yerleri, bar, kafeterya, eğlence merkezleri ve günübirlik tesis işletmeleri,
– Deniz turizmi araçları: Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi alan gerçek ve tüzel kişilere ait ticari yatlar, kruvaziyer gemiler, günübirlik gezi tekneleri, dalabilir deniz turizmi araçları, yüzer deniz turizmi araçları, özel deniz turizmi araçları, turizm amaçlı su altı ve su üstü faaliyet araçları ile diğer deniz turizmi araçlarını
⎯ Deniz turizmi tesisleri: Deniz turizmi araçlarına güvenli bağlama, karaya çekme, bakım, onarım hizmetleri, yolculara yeme, içme, dinlenme gibi hizmetleri sunan kruvaziyer gemi limanı, yat limanı, çekek yeri, rıhtım ve iskele gibi turizm tesisleri,
⎯ Seyahat acentaları: 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu kapsamında Bakanlıktan seyahat acentası belgesi alan işletmeleri,
⎯ Havayolu işletmeleri: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden alınan işletme ruhsatı ile taşımacılık faaliyetlerinde bulunan havayolu işletmelerini (balon, hava taksi gibi işletmeler dâhil),
⎯ Havalimanı işletmeleri: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç olmak üzere havaalanı işletiminden sorumlu olan ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılan kuruluşları,
⎯ Terminal işletmeleri: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilerek sonradan gerçek veya tüzel kişilere kiraya verilmek suretiyle işlettirilen ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılan terminal işletmeleri.
⎯ Konaklama tesisleri: Bakanlık tarafından düzenlenen kısmi turizm işletmesi veya turizm işletmesi belgesiyle ya da ilgili kurum veya kuruluş tarafından düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatıyla faaliyet gösteren oteller, tatil köyleri, butik oteller, konaklama içeren özel tesisler, moteller, hosteller, pansiyonlar, apart oteller ve konaklama içeren kırsal turizm tesisleri (dağ evi, köy evi, çiftlik evi, yayla evi ve oberj) ile kampingleri,
B- Turizm payı mükellefi ve oranları
Turizm payı;
a) Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde yedi buçuk,
b) Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde yedi buçuk,
c) Deniz turizmi tesisleri ile Bakanlıktan belgeli deniz turizmi araçlarından binde yedi buçuk,
ç) Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde yedi buçuk,
d) Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde yedi buçuk,
e) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç olmak üzere havalimanı ve terminal işletmelerinden binde iki, oranında olmak üzere bu ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden alınır. Kış, termal, sağlık, kırsal ve nitelikli spor turizmi gibi Bakanlık tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler için bu oranlar yüzde elli indirimli olarak uygulanır[1]
C – Turizm payının hesaplanması
Turizm payı, yukarıda sayılan ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamıdır.
Net satışlar: 7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereğince turizm payı ödeme yükümlülüğü bulunanların bu payın hesabında dikkate alınacak işletmelerindeki esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında aldıkları veya tahakkuk ettirdikleri toplam değerler ile bunlarla ilgili sübvansiyonlar, satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan kur farkları gibi hasılat kalemlerine ait değerler toplamından, satış iskontoları ve iadeleri ile bu satışlar ile ilgili diğer indirimlerin (ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan olumsuz kur farkları gibi) düşülmesi sonucu bulunan tutardır.
Kira geliri; 7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi kapsamında kalan işletmelerin işletmecisi tarafından üçüncü kişilere kiraya verilen alt ünitelerden elde edilen kira geliridir.
Turizm Payının matrahının tespitinde ve beyanında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.
⎯ Otelin bulunduğu yapının giriş katında yer alan, sokağa cephesi bulunan, tesis içinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunan fiziki bağlantısı bulunmayan ve otel dışına hizmet veren banka, ATM, kuaför, kuyumcu, lokanta gibi ticari ünitelerin kiraya verilmesi veya bizzat işletmeci tarafından işletilmesi sonucunda elde edilen hasılat ve kira geliri turizm payına tabi gelirler kapsamında değildir.
⎯ Otelde üçüncü kişilere kiraya verilmek suretiyle işletilen SPA, kuaför, kuyumcu vb. tesis içinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunan fiziki bağlantısı bulunan veya bütünlük içerisinde olan yan ünitelerinin kiraya verilmesi sonucunda elde edilen kira geliri, hesaplanacak turizm payına dâhil edilecektir.
⎯ Yatın bizzat donatanı tarafından sezon içerisinde belirli sürelerde üçüncü kişilere kullandırılmak suretiyle işletilmesinden elde edilen net satış tutarı Turizm Payı Beyannamesine dahil edilecektir. Yatın bizzat donatanı tarafından işletilmeksizin doğrudan kiraya verilmesinden elde edilen gelirler turizm payının hesabında dikkate alınmayacaktır. Yatın kiralanarak üçüncü kişilere kullandırılmak suretiyle işletilmesinden elde edilen net satış tutarı turizm payı beyanına dahil edilecektir.
⎯ Seyahat acentalarından münferit uçak bileti satışları Turizm Payı beyanına dahil edilmeyecektir.
⎯ Hava meydanlarında işletici kuruluşlar tarafından yolculara verilen hizmetlere ilişkin olarak “Yolcu Servis Ücreti” adı altında talep edilen ve havayolu şirketlerince bilet bedellerine eklenmek suretiyle yolculardan tahsil edilip hava meydanı işleticilerine aktarılan tutarlar ile yük taşımacılığı faaliyetinden elde edilen net satış tutarı turizm payının hesabında dikkate alınmayacaktır.
⎯ Havalimanı ve terminal işletmeciliği faaliyetinden ve havalimanı kiralamasından elde edilen net satış tutarı ile kira gelirleri Turizm Payı Beyannamesi ile beyan edilmelidir.
Kamu idareleri tarafından işletilen konaklama tesisleri ile kış turizmine yönelik faaliyet gösteren ve kamu idareleri tarafından işletilen mekanik tesis işletmelerinden turizm payı alınmaz.
D- Turizm payı beyanı ve ödemesi
Turizm payı beyannamesi
a) Kurumlar vergisi mükellefleri için beyan dönemi aylık, beyan süresi ise takip eden ayın son günü
b) Gelir vergisi mükellefleri ve diğerleri için üç aylık, olarak belirlenmiştir.
Üç aylık beyan dönemleri aşağıdaki gibidir.
a) Birinci beyan dönemi; Ocak-Şubat-Mart – Beyan süresi; Nisan ayının son günü
b) İkinci beyan dönemi; Nisan-Mayıs-Haziran – Beyan süresi; Temmuz ayının son günü
c) Üçüncü beyan dönemi; Temmuz-Ağustos-Eylül – Beyan süresi; Ekim ayının son günü
ç) Dördüncü beyan dönemi; Ekim-Kasım-Aralık – Beyan süresi; Ocak ayının son günü
Turizm Payı Beyannamesini vermekle yükümlü olanlar, beyan dönemi içerisinde net satışı ve kira geliri bulunmasa dahi Turizm Payı Beyannamesini vermekle yükümlüdürler. Bu durumda beyannamenin, “Beyan edilecek turizm payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek gönderilmesi gerekmektedir.
Ödenen turizm payı, kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefleri tarafından matraha esas kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınır.[1]
E- Turizm Payı Beyannamesi İlk Beyan Dönemi
Kurumlar vergisi mükelleflerinin Ekim/2019 dönemine ilişkin olarak verecekleri ilk beyannamelerini beyan dönemini takip eden ayın son günü olan 30/11/2019 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle 2/12/2019 günü (resmi tatili takip eden ilk işgünü) saat 23.59’a kadar, Kurumlar vergisi mükellefleri dışındaki diğer mükelleflerin, Ekim-Kasım-Aralık/ 2019 dönemine ilişkin olarak verecekleri ilk beyannamelerini 31/1/2020 günü saat 23.59’a kadar, elektronik ortamda beyan etmeleri ve aynı süre içerisinde ödemeleri gerekmektedir.[2]
Can Türker, Hürses Gazetesi
Source: Muhasebe Haberleri
Leave A Comment