Kamu kurum ve kuruluşları hariç, Türk Hava Kurumu veya Kanuni veya İş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen hava araçlarının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin (vergiye esas matrahın) %70’i Gelir Vergisinden istisna edilmiştir. (Cumhurbaşkanı bu oranı %100’e kadar artırmaya ve ya sıfıra indirmeye yetkilidir)
Gelir Vergisi Kanunun Tazminat ve yardımlarda başlıklı 25/1’nci maddesindeki değişikliğe göre;
Ölüm, engellilik ve hastalık sebepleriyle verilen tazminat ve yardımlara ilişkin istisna uygulamasında herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
İşten çıkarılan hizmet erbabına ödenen işsizlik tazminatlarından sadece “4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu” uyarınca ödenen “işsizlik ödeneği” ve 4857 sayılı iş kanununun 21’nci maddesine göre “geçersiz iş akdi” feshi nedeniyle ödenen işe başlatmama tazminatına istisna uygulanacağı hükme bağlanmıştır. İş kanunun 21’nci maddesine göre, işverence geçersiz sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem heyeti (arabulucular) tarafından tespit edilerek geçersizliğine hükmedilmesi halinde, işçinin işverene başvurusu üzerine, işveren tarafından 1 ay içinde işe başlatılmaması halinde, işçiye en az 4 aylıken çok 8 aylıkücreti tutarında ödenen tazminatlar istisna kapsamında uygulamanın yapılacağı belirtilmiştir.
İşsizlik nedeniyle verilen tazminatlar haricindeki diğer tazminatlara istisna uygulanmayacağı hususu açıklığa kavuşturulmuştur.
Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar ise, Gelir Vergisi Kanununun, Tazminat ve yardımlarda İstisna başlıklı 25/1’nci bendinde düzenlenen istisna olmayıp, 27.03.2018 tarihinden itibaren aynı maddenin 25/7 maddesi kapsamında değerlendirilecektir.
Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, ikramiye, prim gibi çeşitli adlar altında yapılan toplam ödeme tutarından, kıdem tazminatı tutarı istisna olarak düşülecek, istisnayı aşan tutarlar ise ücret olarak gelir vergisine tabi tutulacaktır.
– Gelir Vergisi Kanunun Teşvik ikramiye ve mükafatları başlıklı 29’ncu maddesindeki değişikliğe göre;
Subay, astsubay, erbaş ve erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere, uçuş, dalış gibi hizmetler dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler ve zamlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmetleri ve kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde denizaltına dalış yapanlara fiilen dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler, gelir vergisinden istisna olarak işlem yapılacaktır.
Gelir Vergisi Kanunu’na 7162 sayılı kanunla eklenen Geçici Madde 89’a göre;
27.03.2018 Tarihinden Önce Karşılıklı Sonlandırma Sözleşmesi veya ikale Sözleşmesi Kapsamında Ödenen Ek Tazminatlar Üzerinden Kesilen Gelir Vergisinin İadesi yönünde düzenleme yapılmıştır.
Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 303)’de yapılan açıklamalar çerçevesinde, 1475, 854 ve 5953 sayılı Kanunlar uyarınca ödenmesi gereken kıdem tazminatları dikkate alınarak yapılan açıklamalarda, bu kanunlar uyarınca ödenecek kıdem tazminatlarından gelir vergisinden istisna edilecek tutar hesap edilirken, işten ayrılma, emekli olma, dava açılmaması vb. nedenlerle karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi ödemeler de dahil edilerek ödemelerin toplamı üzerinden Gelir Vergisi Kanunun 25/7’nci maddesinde belirtilen istisna uygulanacak, istisnayı aşan tutarlar ise ücret olarak gelir vergisine tabi tutulacağı belirtilmiştir.
Bu tebliğde 27.03.2018 tarihinden önce ödenen ve de vergilendirilen söz konusu ödemelere ilişkin vergilerin iadesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
İade talebi ve ibraz edilecek belgeler:
– İade işleminin yapılabilmesi için, yeni başvurularda tebliğin ekinde yer alan Ek-1 iade talebi dilekçe örneği ile birlikte, kesintiyi yapan sorumlu işverenden temin edilecek ikale sözleşmesi, söz konusu sözleşmeye istinaden yapılan ödemelere ilişkin kesinti tutarlarını gösteren belge (ücret bordrosu / ücret pusulası vb.) ve ilgili vergi dairesince gerekli görülen belge ve bilgilerin ibrazı zorunludur. İade talebine konu ödemenin işten ayrılma karşılığı yapılan ek ödeme niteliğinde olduğunu kesin olarak ispatlayan diğer belgeleri de ibraz etmeleri gerekmektedir.
Başvuruda bulunacaklar:
– Başvuru dilekçelerini, işverenin muhtasar beyanname yönünden mükellefi bulunduğu vergi dairesine elden veya posta yoluyla müracaat edilmesi ya da İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda müracaat edilebilir.
– İşveren, iade işleminin yapılabilmesi için hizmet erbabı, vekilleri veya ilgili vergi dairesince istenilecek bilgi ve belgeleri en kısa sürede temin ve ibraz etmekle yükümlüdürler.
– Uygulama 01.01.2014 ila 28.03.2018 tarihleri arasında sürede bu kapsamda yapılanlar geçici madde 89’da yararlanabileceklerdir. 28.03.2018 tarihinden sonra yapılanlarda, vergi istisnası uygulanması mümkün değildir.
– Söz konusu iade talebinin işçiye ödenebilmesi için, bahse konu verginin işveren tarafından vergi idaresine ödenmiş olması gerekmektedir.
– Vergi idaresince iade işlemi yapıldıktan sonra, bu iade işlemi dolayısıyla dava açılması halinde, yapılmış olan iade haksız iade kapsamında değerlendirilecek ve iade edilen tutar ceza ve faiz uygulanmak üzere geri alınacaktır.
– Dava aşamasında bulunan iade taleplerinin yapılabilmesi için, hizmet erbabının davadan feragat ettiğine dair mahkemeden feragat ettiklerine ilişkin tevsik edici dilekçe örneğini veya bu belge temin edilemediğinde, mahkemenin feragat nedeniyle davanın reddine ilişkin vereceği mahkeme karar örneğini, tarha yetkili vergi dairesine ibraz etmeleri kaydıyla, gerekli red ve iade işlemleri yapılacaktır. Bu madde hükmünden yararlanılması halinde, davadan vazgeçilmesi nedeniyle, yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilmeyecektir.
– İade kapsamındaki tutarlar, 27.03.2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, ikramiye (bonus) ödemesi, hizmet ödülü ek ödeme gibi çeşitli adlar altında yapılan ve ek tazminat niteliğinde olan ödemelerden kesilen gelir vergisi ile sınırlı bulunmaktadır.
– Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesinde ayrı ayrı görülmesi halinde, Ödemelerin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, prim, ek ödeme ve izin ücreti gibi ödemelerin ücret bordrosunda ( ikale tazminatı, ek tazminat, ek ödeme ve paket ödemesi gibi adlarla)toplu olarak gösterilmesi halinde, toplam ödeme tutarı içerisindeki ek tazminat ödemesinin belirlenmesi ve bu tutara isabet eden verginin iadesinin sağlanması gerekmektedir.
– Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesinde yer verilen veya bu sözleşmeler kapsamında yapılan ödemelerin dahil edildiği ilgili ayın ücret bordrosunda yer alan ve ek tazminat niteliğinde olmayan, ihbar tazminatı, normal ücret, mesai ücreti, resmi tatil ücreti, yıllık izin ücretleri, yol ücreti, yemek ücreti, sigorta ödemeleri, sosyal yardımlar, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığında yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzer ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi söz konusu olmayacaktır.
Source: Muhasebe Haberleri
Leave A Comment